Le conseil exécutif du Centre KhemaraLe conseil d'administration 2019-2020 sous la présidence de Mme Vinita Ok, a nommé Mme Nolsina Yim Directrice générale du Centre Khemara à partir de Janvier 2019. |
Nolsina Yim,
Directrice générale et co-fondatrice du Centre Khemara
|
Allocution du 28 mars 2015 de Mme Nolsina Yim, présidente du Centre Khemara,
Histoire et Civilisation Khmères, lors des 40 ans de commémoration des victimes
du régime génocidaire des Khmers Rouges, et de l’arrivée depuis 35 ans
des Cambodgiens au Canada
Nolsina Yim, Directrice générale et Co-fondatrice (Présidente 2011-2018)
Nolsina Yim, présidente du Centre Khemara, présente à M. DeSousa, M. Miele, Mme Weil, M. Beis et M. Dion l'exposition "Lignes de vie"
Tito Kang & Kanica Saphan, animation
Mme Kathleen Weil, Ministre de l’Immigration, de la Diversité et de l’Inclusion
M. Dimitrios Jim Beis, conseiller à la Ville de Montréal
M. Alan DeSousa, Maire de l’arrondissement Saint-Laurent
M. Amir Khadir, député de Mercier à l’Assemblée Nationale du Québec
M. Alexandre Boulerice, député de Rosemont – La Petite-Patrie au Parlement du Canada
|
 Nolsina_Yim - Allocutions du 28 mars Photo: Phyroum
Allocution du 28 mars 2015 de Mme Nolsina Yim, présidente du Centre Khemara:
Mme Kathleen Weil, Ministre de l’Immigration, de la Diversité et de l’Inclusion, M. Dimitrios Jim Beis, conseiller à la Ville de Montréal, M. Alan DeSousa, Maire de l’arrondissement Saint-Laurent, Messieurs Francesco Miele et Aref Salem, conseillers de ville à l’arrondissement Saint-Laurent, Messieurs les députés Stéphane Dion, Alexandre Boulerice et Amir Khadir, chers partenaires, chers amis et familles, Le 17 avril 1975, la terre s’est arrêtée de tourner pour nous. La vie s’est arrêtée pour nous. Le Cambodge… Le Cambodge qu’on a connu, le Cambodge qu’on a aimé n’était plus ce qu’il a été. C’était hier, mais c’est aujourd’hui… Ça reste en nous. Nous avons connu en presque 4 ans un régime de terreur et d’horreur. Aujourd’hui, maintenant, nous sommes là devant vous. La communauté est là, les jeunes sont là. Ils sont arrivés ici, il y a 35 ans, grâce à un homme, Jacques Couture, ministre de l’Immigration sous le gouvernement René Lévesque, et au gouvernement canadien aussi, évidemment. À Jacques Couture et au Canada, nous leur devons une éternelle reconnaissance. Cette terre canadienne, cette terre québécoise, cette terre montréalaise, maintenant, nous la faisons nôtre. Et je vous en remercie. Au nom de toute la communauté, merci. Lorsque l’on parle de renaissance, on parle de renaissance qui s’est faite vraiment petit à petit. C’est-à-dire qu’il a fallu 40 ans, et je ne suis même pas convaincue, parce que le traumatisme est tel, que chacun veuille continuer à parler… Vous savez, il y a des silences qui sont assourdissants. Assourdissants. Et par la suite, ce Centre Khemara n’a pas vu le jour tout seul. Dans les années 80, lorsque les premiers réfugiés cambodgiens sont arrivés, il y a eu des femmes et des hommes extraordinaires, des associations cambodgiennes extraordinaires, qui sont les précurseurs de ce que nous, Khemara, sommes maintenant. Et nous voulons vraiment leur rendre hommage aujourd’hui. Au Centre Khemara, nous avons recueilli, grâce au projet Histoires de vie avec l’université Concordia, plus de 60 témoignages de survivants et d’enfants de survivants. Et nous nous sommes rendus compte que les langues se déliaient. Ils nous ont dit : « maintenant, on peut parler. On peut. Et maintenant, vous allez nous écouter. » Voyez-vous, lorsque les traumatisés reviennent de l’horreur, et là, je parle de nos amis rwandais, de nos amis juifs, de nos amis arméniens, mais je parle aussi de tous ceux qui souffrent actuellement sur cette terre. Lorsqu’ils parlent, personne ne les écoute. Personne. Faut-il encore attendre 40 ans pour que puissions bouger?... Non, j’espère que non. Nous espérons que non. Nous avons pour l’avenir du Centre Khemara énormément d’ambition. Les ambitions, pas seulement pour la communauté cambodgienne… Car, voyez-vous, les petites histoires avec un petit « h » de la communauté s’inscrivent dans la grande histoire canadienne, québécoise et montréalaise. Nous sommes tous liés les uns aux autres. Ici, ou ailleurs. Et encore plus aujourd’hui, avec tout ce qui se passe à travers le monde. Je voudrai terminer par cette phrase du cinéaste franco-cambodgien, Rithy Panh, qui, je pense, résume à elle seule ce que nous espérons, c’est-à-dire : la mort, la souffrance, la douleur ne peuvent anéantir la Vie, la mémoire de nos ancêtres, de nos parents disparus. Je vais vous lire cette phrase. « Je n’ai pas pu remercier ma mère pour ce qu’elle a fait. Pour mon pied. Pour tout. Pour la vie. Elle m’a salué de loin. Et elle m’a lancé ces phrases : ‘’Il faut marcher dans la vie, Rithy, quoiqu’il arrive, tu dois marcher. C’est un ordre.’’ Je ne l’ai jamais plus revue. » Alors, maintenant, marchons. Nous marchons tous ensemble, tous. Pour que justement cette mémoire de nos ancêtres perdure à jamais. Mais nous pensons à nos enfants, à nos petits-enfants, aux générations futures, qui vont construire cette société. Et comme le disait un survivant des camps d’Auschwitz : « Ne faisons pas que le passé devienne les lendemains de nos enfants. » Merci. 
| ||||
|
សង្គកថានៅថ្ងៃទី២៨ មិនា ២០១៥
របស់លោកស្រី យីម ណុលស៊ីណា ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលខេមរា មជ្ឈមណ្ឌលប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអារ្យធម៌ខ្មែរ ក្នុងពិធីរំលឹកខួបទី៤០ដល់ជនរងគ្រោះដោយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម និងការមកដល់ប្រទេសកាណាដារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា តាំងពី៣៥ឆ្នាំមកនេះ។ សូមគោរព
នៅថ្ងៃ១៧ មេសា ១៩៧៥ ផែនដីបានឈប់វិល សម្រាប់ពួកយើងទៅហើយ។ ជីវិត ក៏លែងរស់រាន សម្រាប់ពួកយើងដែរ ។ ប្រទេសកម្ពុជា... ប្រទេសកម្ពុជាដែលយើងធ្លាប់ស្គាល់ ប្រទេសកម្ពុជាដែលយើងធ្លាប់ ស្រឡាញ់ លែងជាប្រទេសកម្ពុជាដូចពីមុនទៀតហើយ។ ជាការពិតណាស់ វាជារឿងកាលពី អតីតកាល ប៉ុន្តែប្រៀបបានដូចជាជារឿងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នដែរ... វាស្ថិតនៅចិត្តរបស់ពួកយើងជានិច្ច។ ពួកយើងបានស្គាល់រួចហើយនូវរបបគួរឲ្យភ័យខ្លាច និងគួរឲ្យរន្ធត់ ក្នុងពេលជិត៤ឆ្នាំ។ ថ្ងៃនេះ ក្នុងពេលនេះ ពួកយើងនៅទីនេះ ចំពោះមុខអ្នកទាំងអស់គ្នា។ សហគមន៍ទាំងមូលនៅទីនេះ យុវជនទាំងអស់ក៏នៅទីនេះដែរ។ ដោយសារតែឥស្សរជនម្នាក់ គឺលោកហ្សាក់ គូតួ (Jacques Couture) រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួង អន្តោរប្រវេសន៍ ក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក រឺណេ ឡេវេស (René Lévesque) ក៏ដូចជា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលកាណាដាដែរ ទើបអ្នកទាំងអស់បានមកដល់ទីនេះ កាលពី៣៥ឆ្នាំមុន។ យើងខ្ញុំពិតជាជំពាក់គុណលោក ហ្សាក់ គូតួ និង រដ្ឋាភិបាលកាណាដា ជារៀងរហូត។ ទឹកដីកាណាដានេះហើយ ទឹកដីកេបិចនេះហើយ ទឹកកដីនេះម៉ុងរេអាល់នេះហើយ ដែលពួកយើងចាត់ទុកដូចជាទឹកដីកំណើតរបស់យើង។ ហើយខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងទាំងនោះ។ តាងនាមឲ្យសហគមន៍ទាំង មូល សូមអរគុណ។ នៅពេលដែលយើងខ្ញុំនិយាយពីការចាប់កំណើតឡើងវិញ គឺយើងនិយាយពី ការកើតឡើងវិញ បន្តិចម្ដងៗ។ គឺថា យើងប្រើពេលជាង ៤០ឆ្នាំមកហើយ។ ខ្ញុំសឹងតែមិនជឿទេថាវាយូរបែបនោះ ពីព្រោះថាដោយសារតែការស្លុតចិត្តវាខ្លាក្លានេះបែបនេះ ទើបម្នាក់ៗចេះតែបន្តរំឭកពីហេតុការណ៍នោះ... ។ លោកអ្នកដឹងស្រាប់ហើយថា ភាពស្ងប់ស្ងៀមស្ងាត់នេះ ពិតជាលាន់ឮឡើងហ៊ឹងត្រចៀក គឺហ៊ឹងពេញត្រចៀកតែម្ដង។ លុះចំណេរតមក មជ្ឈមណ្ឌលខេមរានេះ ក៏បានចាប់បដិសន្ធិឡើង តែមិនមែនកើតឡើងដោយខ្លួនឯកឯងនោះទេ។ នៅអំឡុងទស្សវត្សទី៨០ នៅពេលដែលជនភៀសខ្លួន បានមកដល់ដំបូងៗ មានស្រ្តីដ៏ឆ្នើម មានបុរសដ៏ឆ្នើម មានសមាគមកម្ពុជាដ៏ឆ្នើម ដែលបានផ្ដើមនិងបន្សល់ទុកនូវមជ្ឈមណ្ឌលខេមរា ដូចយើងឃើញក្នុងពេលនេះ។ ក្នុងថ្ងៃនេះ យើងខ្ញុំសូមធ្វើគារវកិច្ចចំពោះរៀមច្បងយើងទាំងអស់នោះ។ នៅមជ្ឈមណ្ឌលខេមរា យើងខ្ញុំប្រមូលបានសាក្សីដែលនៅរស់រានមានជីវិត និងកូនៗរបស់អ្នកដែលសល់ពីស្លាប់បានចំនួនប្រមាណជាង៦០នាក់ តាមរយៈគម្រោង “រឿងរ៉ាវជីវិត” ដោយសហការជាមួយសាកលវិទ្យាល័យកុងកកឌីយ៉ា (Université Concordia)។ ហើយ យើងខ្ញុំក៏បានដឹងថាអ្នកទាំងនោះចេះនិយាយហើយ។ ពួកគាត់បានប្រាប់យើងថា ៖ “ពេលនេះយើងអាចនិយាយបានហើយ។ យើងអាចធ្វើបាន។ សូមស្ដាប់ពួកខ្ញុំនិយាយចុះ”។ អ្នកទាំងអស់គ្នាឃើញទេ ខណៈដែលជនតក់ស្លុតចេញផុតពីអំពើឃោរឃៅ គឺថាទីនេះ ខ្ញុំមិនត្រឹមតែសំដៅតែមិត្តរ្វាន់ដារ មិត្តជ្វីហ្វ មិត្តអារមេនីរបស់យើងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏លើកឡើងផងដែរពីអ្នកទាំងឡាយណាដែលទទួលរងការឈឺចាប់នៅលើភពផែនដីនេះ។ នៅពេលដែលអ្នកទាំងនោះនិយាយ គ្មាននរណាម្នាក់ស្ដាប់នោះទេ គ្មានសោះតែម្ដង។ តើគេត្រូវរង់ចាំ៤០ឆ្នាំសិនទើប ទើបនាំគ្នាធ្វើអ្វីមួយមែនទេ ? ទេ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាមិនមិនដូច្នោះទេ យើងខ្ញុំសង្ឃឹមថាមិនយ៉ាងនោះឡើយ។ ពួកយើងមានមហិច្ឆិតាយ៉ាងធំចំពោះអនាគតរបស់មជ្ឈមណ្ឌលខេមរា។ មហិច្ឆិតាទាំងនេះមិនមែនសម្រាប់តែសហគមន៍កម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ... អ្នកទាំងអស់គ្នាឃើញទេ រឿងរ៉ាវផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ៗក្នុងសហគមន៍ដ៏តូចមួយ ត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ធំធេងរបស់ប្រទេសកាណាដា របស់ទីក្រុងគេបិច និងរបស់ទីក្រុងម៉ុងរេអាល់ រួចទៅហើយ។ យើងទាំងអស់គ្នារួមគ្នាជាមិត្តរវាងគ្នាទៅវិញទៅមក ទាំងនៅទីនេះ ទាំងនៅនៅទីផ្សេងទៀត។ សព្វថ្ងៃនេះ យើងកាន់តែវេញគ្នាជាធ្លុងមួយ ដោយសារតែព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីៗដែលកើតឡើងនៅជុំវិញពិភពលោក។ ខ្ញុំសូមបញ្ចប់សង្គកថានេះ ដោយបញ្ចូលពាក្យមួយឃ្លារបស់អ្នកដឹកនាំខ្សែភាពយន្តខ្មែរសញ្ជាតិ បារាំងមួយរូប គឺលោក រិទ្ធី ប៉ាន់។ ខ្ញុំយល់ថាពាក្យមួយឃ្លានេះសង្ខេបយ៉ាងខ្លីនូវក្ដីសង្ឃឹមរបស់យើង គឺថា៖ សេចក្ដីស្លាប់ ទារុណកម្ម ការឈឺចាប់ មិនអាចបំផ្លាញជីវិត ការចងចាំចំពោះបុព្វបុរសយើង ចំពោះឪពុកម្ដាយយើងដែលបានចែកឋានទៅហើយនោះបានឡើយ។ ខ្ញុំសូមអានជូនអ្នកទាំងអស់គ្នានូវសម្រង់ឃ្លានោះ ៖ «ខ្ញុំមិនបានអរគុណដល់ម្ដាយខ្ញុំ ចំពោះអ្វីដែលគាត់បានធ្វើ សម្រាប់ជើងរបស់ខ្ញុំ សម្រាប់គ្រប់យ៉ាង ចំពោះជីវិតខ្ញុំនេះ។ គាត់បានហៅ ខ្ញុំពីចម្ងាយ។ ហើយគាត់បានស្រែកប្រាប់ខ្ញុំយ៉ាងទាំងនេះ ៖ “រិទ្ធី នៅក្នុង ឆាកជីវិត កូនត្រូវតែបោះជំហានទៅមុខ ទោះបីជាមានឧបសគ្គអ្វីក៏ដោយ កូនត្រូវតែដើរទៅមុខ។ នោះគឺជាបញ្ជា”។ ខ្ញុំលែងបានឃើញគាត់ជារៀងរហូត»។ ដូច្នេះ នៅពេលនេះ យើងត្រូវបោះជំហានទៅមុខ។ ពួកយើងដើរទៅមុខរួមគ្នា ដើម្បីឲ្យបុព្វបុរសយើងនៅតែស្ថិតស្ថេរជារៀងរហូត។ ប៉ុន្តែយើងក៏គិតដល់កូនចៅយើងជំនាន់ក្រោយ ដែលនឹងត្រូវកសាងសង្គមនេះ។ ដូចសម្ដីរបស់អ្នក រួចផុតពីសេចក្ដីស្លាប់នៅជំរំ ពិឃាដ អៅស្វ៊ីត (Auschwitz) ដែលមានប្រសាសន៍ថា “សូមកុំធ្វើឲ្យអតីតកាលក្លាយទៅជាអនាគតកាលដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់យើង”។ សូមអរគុណ |
March 28th, 2015. Speech by Ms. Nolsina Yim, President of the Khemara Centre, Khmer History & Civilisation, to mark the 40-year commemoration for the victims of the genocidal Khmer Rouge regime, and 35 years since the arrival ofCambodians in Canada Ms. Kathleen Weil, Minister of Immigration, Diversity and Inclusion, Mr. Dimitrios Jim Beis, councillor for the City of Montreal, Mr. Alan DeSousa, Mayor of Saint-Laurent, MM. Francesco Miele and Aref Salem, city Councillors in the borough of Saint-Laurent, MM. the Members of Parliament Stéphane Dion and Alexandre Boulerice, and Mr Amir Khadir, Member of The Assembly, dear partners, friends and families, On April 17th, 1975, the world stopped for us. Life stopped for us. Cambodia… The Cambodia we knew, the Cambodia we loved, this Cambodia was no more. That was yesterday, but to this day... It is still in us. We went through 4 years of terror and horror. Now, today, we are here before you. The community has gathered. The youth have joined as well. They arrived here, 35 years ago, thanks to a man, Jacques Couture, then Minister of Immigration under the government of René Lévesque, and to the Canadian government too, of course. To Jacques Couture and to Canada, we owe our eternal gratitude. This Canadian land, this Quebec land, this Montreal land, now we are making this place our own. And I thank you. On behalf of the entire community, thank you. When speaking of a resurrection, we speak of a resurrection that came about little by little. It took 40 years, and even then I am not convinced, as the trauma is such that everyone wants to keep talking... You know, there are silences which are deafening. Deafening. And thereafter, the Khemara Centre did not get built by itself. In the 80s, when the first Cambodian refugees arrived, there were extraordinary women and men, extraordinary Cambodian associations that were the precursors of what we, Khemara, are now. And we really want to pay tribute to them today. At the Khemara Centre, we gathered, thanks to the Life Stories project with Concordia University, more than 60 testimonies of survivors and children of survivors. And we realized that people started to speak more easily. They said: “Now we can talk. We can. And now, you'll listen.” You see, when the traumatized return from the horror, and here I speak of our Rwandan friends, our Jewish friends, our Armenian friends, and also of all of those who are suffering on this earth. When they speak, nobody listens. Nobody. Should we wait another 40 years to move? ... No, I hope not. We hope not. We have lot of aspirations for the future of the Khemara Centre. Aspirations not for the Cambodian community only... That is because, you see, all the individual stories of the community are part of the greater history of Canada, Quebec and Montreal. We are all connected to each other. Here, and beyond. And more so today, with all that is happening around the world. I would like to finish with this sentence from French-Cambodian filmmaker Rithy Panh, which I think best sums up what we hope: that death, suffering and pain cannot destroy Life, the memory of our ancestors and of our missing relatives. I will read to you this sentence. “I could not thank my mother for what she did. For my feet. For everything. For life. She greeted me from afar. And she told me those words: '' You have to walk in life, Rithy, whatever happens, you must walk. That is an order. '' I never saw her again.” So now, we walk. We all walk together, all of us. Precisely so this memory of our ancestors endures forever. But we think of our children, our grandchildren, of future generations, who will build this society. And as a survivor from the Auschwitz camps said: “Do not let the past become the future of our children”. Thank You.
| ||
|
|
|
